De Balkan - bermudadriehoek voor wie in naties gelooft

Boekje uitgeleend gekregen van een collega. Boekje? Zeg maar gerust turf! Maar het loont wel de moeite.

Misha Glenny - nationalisme, oorlog en de grote mogendheden. 1804 - 1999

Waar het communisme werd "toegepast" in het verre noordoosten van Europa, dat er volgens de theorie absoluut niet klaar voor was, sloegen de romantische beelden van het nationalisme keihard toe in Midden en Oost-Europa. Glenny, historicus en oorlogsverslaggever bespreekt de uitwerking ervan in de Balkan. Een regio die de bermudadriehoek zou moeten zijn voor elk geloof in nationalisme, en een regio waar de laatste twee eeuwen ontstellend veel bloed over de bodem stroomde.

Het boek verliest zich wel jammer genoeg wel in zijn grondige aanpak. Ik verdwaalde er wel eens vaker in. Elk hoofdstuk heeft zijn hoofdpersoon waarrond de geschiedenis gekaderd wordt, en tal van nevenpersonnages en (terreur-)organisaties. Tegelijk heb ik er ongelofelijk uit bijgeleerd, en sneuvelden clichés als bosjes. Een prachtige oefening om je eigen (voor)oordelen in vraag te stellen.

Enkele voorbeelden:
- De onafhankelijkheid van Griekenland lijkt een heel logisch gegeven. Blijkt als je de bevolkingssamenstellingen in wat nu Griekenland is, en waar voorheen zoal'Grieken' woonden dat veel minder evident te maken. Daar blijkt onze 'betrokkenheid' bij de Oude Grieken, door de aandacht die we er al vanaf de lagere school aan besteden, ons parten te spelen. Bovendien zou de vestiging van de Griekse staat met hele periodes van gedwongen volksverhuizingen en etnische zuiveringen gepaard gegaan te zijn.
- De goede banden tussen Milosevic en Mladic, terwijl ze twee belangrijke opponenten waren in de laatste Balkanoorlogen.
- De VS worden in verband met de laatste balkanoorlogen vaak als de redder aangegeven, terwijl Europa onderling discussieerde. De werkelijkheid blijkt anders.
- Het westen zag Ceauşescu in het begin als een positieve speler in de regio
- Terreurcellen allerhande: Kroatisch, Servisch, Turks, Bulgaars, ...
- Dat Macedonië net als Bosnië vaak de rol van zwart gat van de Balkan gespeeld heeft, ...
- De treffende beschrijvingen van de Balkan als boerenfederaties in een groot deel van deze geschiedenis
- ...

Dank u, Tom